آفازی چیست؟

آفازی اختلالی است که در نتیجه آسیب به بخش هایی از مغز که مسئول زبان هستند، ایجاد می شود. برای اکثر افراد، این نواحی در سمت چپ مغز قرار دارند. آفازی معمولاً به طور ناگهانی و اغلب به دنبال سکته مغزی یا ضربه به سر رخ می دهد، اما ممکن است به آرامی نیز به عنوان نتیجه یک تومور مغزی یا یک بیماری عصبی پیشرونده ایجاد شود. این اختلال بیان و درک زبان و همچنین خواندن و نوشتن را مختل می کند. آفازی ممکن است همراه با اختلالات گفتاری، مانند دیزآرتری یا آپراکسی گفتار، که همچنین از آسیب مغزی ناشی می شود، رخ دهد.

عوامل خطر آفازی چیست؟

اکثر افرادی که آفازی دارند میانسال یا مسن هستند، اما هر کسی، از جمله کودکان خردسال، می تواند به آن مبتلا شود. 

آفازی در اثر آسیب به یک یا چند ناحیه زبانی مغز ایجاد می شود. بیشتر اوقات، علت آسیب مغزی سکته مغزی است. سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که لخته خون یا نشت یا ترکیدگی رگ جریان خون را به بخشی از مغز قطع می کند. سلول های مغز زمانی می میرند که خون طبیعی خود را که حامل اکسیژن و مواد مغذی مهم است، دریافت نکنند. سایر علل آسیب مغزی ضربات شدید به سر، تومورهای مغزی، زخم های گلوله، عفونت های مغزی و اختلالات عصبی پیشرونده مانند بیماری آلزایمر است.

انواع آفازی چیست؟

دو دسته کلی آفازی وجود دارد: روان و غیر روان و انواع مختلفی در این گروه ها وجود دارد.

آسیب به لوب تمپورال مغز ممکن است منجر به آفازی Wernicke شود (شکل را ببینید)، شایع ترین نوع آفازی روان. افراد مبتلا به آفازی ورنیکه ممکن است با جملات طولانی و کامل که معنی ندارند صحبت کنند، کلمات غیر ضروری را اضافه کنند و حتی کلمات ساختگی ایجاد کنند.

به عنوان مثال، فردی که مبتلا به آفازی ورنیکه است ممکن است بگوید: “می‌دانی که این دمدمی صورتی رنگ شده است و من می‌خواهم او را دور بزنم و همانطور که قبلاً می‌خواهی از او مراقبت کنم.”

در نتیجه، پیروی از آنچه فرد می خواهد بگوید، اغلب دشوار است. افراد مبتلا به آفازی ورنیکه اغلب از اشتباهات گفتاری خود آگاه نیستند. یکی دیگر از مشخصه های این نوع آفازی، مشکل در درک گفتار است.

شایع ترین نوع آفازی غیر روان، آفازی بروکا است. افراد مبتلا به آفازی بروکا آسیب هایی دارند که در درجه اول لوب فرونتال مغز را تحت تاثیر قرار می دهد. آنها اغلب دارای ضعف سمت راست یا فلج بازو و پا هستند زیرا لوب پیشانی نیز برای حرکات حرکتی مهم است. افراد مبتلا به آفازی بروکا ممکن است گفتار را درک کنند و بدانند چه می خواهند بگویند، اما اغلب در عبارات کوتاهی صحبت می کنند که با تلاش زیاد تولید می شود.

نوع دیگری از آفازی، آفازی گسترده، ناشی از آسیب به بخش‌های وسیعی از نواحی زبانی مغز است. افراد مبتلا به آفازی گسترده مشکلات ارتباطی شدیدی دارند و ممکن است در توانایی صحبت کردن یا درک زبان بسیار محدود باشند. آنها ممکن است نتوانند حتی چند کلمه را بیان کنند یا ممکن است همان کلمات یا عبارات را بارها و بارها تکرار کنند. آنها ممکن است حتی در درک کلمات و جملات ساده مشکل داشته باشند.

انواع دیگری از آفازی وجود دارد که هر کدام از آنها در نتیجه آسیب به نواحی زبانی مختلف در مغز است. برخی افراد ممکن است در تکرار کلمات و جملات با وجود اینکه آنها را درک می کنند و می توانند روان صحبت کنند مشکل داشته باشند. برخی دیگر ممکن است در نامگذاری اشیا مشکل داشته باشند، حتی اگر می دانند شی چیست و ممکن است برای چه مواردی استفاده شود.

گاهی اوقات، جریان خون به مغز به طور موقت قطع می شود و به سرعت بازیابی می شود. هنگامی که این نوع آسیب رخ می دهد، که به آن حمله ایسکمیک گذرا می گویند، توانایی های زبان ممکن است در چند ساعت یا چند روز بازگردد.

روشهای درمان آفازی چیست؟

به دنبال آسیب مغزی، تغییرات فوق العاده ای در مغز رخ می دهد که به بهبود آن کمک می کند. در نتیجه، افراد مبتلا به آفازی اغلب در چند ماه اول، حتی بدون درمان، پیشرفت چشمگیری در توانایی های زبانی و ارتباطی خود مشاهده می کنند. اما در بسیاری از موارد، مقداری آفازی پس از این دوره نقاهت اولیه باقی می ماند. در این موارد، گفتار درمانی برای کمک به بیماران برای بازیابی توانایی خود در برقراری ارتباط استفاده می شود.

تحقیقات نشان داده است که توانایی‌های زبانی و ارتباطی می‌تواند برای سال‌های متمادی به بهبود ادامه دهد و گاهی اوقات با فعالیت جدید در بافت مغز در نزدیکی ناحیه آسیب‌دیده همراه است. برخی از عواملی که ممکن است بر میزان بهبود تأثیر بگذارند عبارتند از: علت آسیب مغزی، ناحیه ای از مغز که آسیب دیده و وسعت آن و سن و سلامت فرد.

درمان آفازی با هدف بهبود توانایی فرد در برقراری ارتباط با کمک به او برای استفاده از توانایی های زبانی باقی مانده، بازیابی توانایی های زبانی تا حد امکان و یادگیری راه های ارتباطی دیگر مانند ژست ها، تصاویر یا استفاده از وسایل الکترونیکی است. درمان فردی بر نیازهای خاص فرد تمرکز دارد، در حالی که گروه درمانی فرصتی را برای استفاده از مهارت های ارتباطی جدید در یک محیط گروه کوچک ارائه می دهد.

فناوری های اخیر ابزارهای جدیدی را برای افراد مبتلا به آفازی فراهم کرده است. آسیب شناسان گفتار «مجازی» (گفتاردرمانی آنلاین) انعطاف پذیری و راحتی درمان را در خانه خود از طریق رایانه به بیماران ارائه می دهند. استفاده از برنامه‌های تولیدکننده گفتار در دستگاه‌های تلفن همراه مانند تبلت‌ها نیز می‌تواند راهی جایگزین برای برقراری ارتباط برای افرادی که در استفاده از زبان گفتاری مشکل دارند، فراهم کند.

مشارکت خانواده اغلب یکی از اجزای مهم درمان آفازی است زیرا اعضای خانواده را قادر می سازد بهترین راه برای برقراری ارتباط با عزیزشان را بیاموزند.

مقالات مرتبط :

آفازی و انواع آن

مزایای گفتاردرمانی آنلاین

گفتاردرمانی آنلاین در تهران