لب شکری یا شکاف لب، نوعی نقص مادرزادی است که در آن بخشی از لب بالایی نوزاد باز میماند. این نقص ممکن است در یک طرف یا هر دو طرف لب رخ دهد. شکاف لب میتواند به تنهایی یا همراه با شکاف کام رخ دهد.
شکاف کام، نوعی نقص مادرزادی است که در آن سقف دهان (کام) به درستی بسته نمیشود. این نقص میتواند باعث شود که هوا از بینی به دهان نشت کند و همچنین میتواند باعث مشکلاتی در گفتار و بلع شود.
علت لب شکری و شکاف کام به طور کامل مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند. عوامل ژنتیکی میتوانند شامل جهشهای ژنی یا سندرمهای ژنتیکی باشند. عوامل محیطی میتوانند شامل قرار گرفتن در معرض برخی مواد در دوران بارداری مانند سیگار، الکل یا داروهای خاص باشند.
شکاف لب و شکاف کام معمولاً در بدو تولد قابل تشخیص هستند. تشخیص این نقصها میتواند با استفاده از سونوگرافی در دوران بارداری انجام شود.
درمان لب شکری و شکاف کام معمولاً شامل جراحی است. جراحی برای لب شکری معمولاً در چند ماه اول زندگی نوزاد انجام میشود. جراحی برای شکاف کام معمولاً در سنین 6 تا 12 ماهگی انجام میشود.
علاوه بر جراحی، ممکن است درمانهای دیگری نیز برای لب شکری و شکاف کام مورد نیاز باشد. این درمانها میتوانند شامل گفتار درمانی، ارتودنسی و دندانپزشکی باشند.
با درمان مناسب، اکثر کودکان مبتلا به لب شکری و شکاف کام میتوانند زندگی سالم و عادی داشته باشند.
در اینجا برخی از عوارض احتمالی لب شکری و شکاف کام آورده شده است:
- مشکلات تغذیهای
- مشکلات گفتاری
- مشکلات شنوایی
- مشکلات دندانی
- مشکلات روانی
با توجه به این عوارض، تشخیص و درمان زودهنگام لب شکری و شکاف کام بسیار مهم است.
گفتاردرمانی برای کودکان مبتلا به لب شکری
گفتاردرمانی یک روش درمانی است که برای کمک به کودکان مبتلا به شکاف لب یا کام برای تولید صداهای گفتاری واضح طراحی شده است. این روش درمانی معمولاً از سنین نوزادی یا اوایل کودکی شروع می شود و تا زمانی که کودک صداهای گفتاری را به طور صحیح تولید کند، ادامه می یابد.
هدف از گفتاردرمانی کودکان لب شکری این است که به آنها کمک کند تا صداهای گفتاری را به طور واضح و قابل درک تولید کنند. کودکان مبتلا به شکاف لب یا کام ممکن است در تولید صداهای خاصی مانند “م”، “ن”، “پ”، “ب”، “گ” و “ژ” مشکل داشته باشند. این مشکل به این دلیل است که شکاف کام می تواند باعث شود که هوا از راه بینی به دهان نشت کند و در نتیجه صداهای گفتاری پرخیشومی (تودمانی) تولید شوند.
گفتاردرمانی کودکان لب شکری معمولاً شامل موارد زیر است:
ارزیابی گفتار کودک: گفتاردرمانگر ابتدا گفتار کودک را ارزیابی می کند تا مشخص کند که کودک در تولید کدام صداها مشکل دارد.
آموزش تولید صداهای صحیح: گفتاردرمانگر به کودک آموزش می دهد که چگونه صداهای صحیح را تولید کند. این آموزش ممکن است شامل استفاده از تکنیک های مختلف مانند:
- تقلید از صداهای گفتاری گفتاردرمانگر
- استفاده از آینه برای مشاهده نحوه تولید صداها
- استفاده از تجهیزات ویژه مانند اسپکتروگرام برای مشاهده نحوه تولید صداها
تمرین منظم: کودک باید صداهای جدید را به طور منظم تمرین کند تا بتواند آنها را به درستی تولید کند.
برخی از تکنیک های گفتاردرمانی
در اینجا برخی از تکنیک های گفتاردرمانی کودکان لب شکری آورده شده است:
- تکنیک های لمسی: در این تکنیک ها، گفتاردرمانگر از انگشتان خود برای کمک به کودک در تولید صداهای صحیح استفاده می کند. به عنوان مثال، گفتاردرمانگر ممکن است انگشت خود را روی کام کودک قرار دهد تا به او کمک کند تا فشار مناسب را برای تولید صداهای صحیح ایجاد کند.
- تکنیک های شنیداری: در این تکنیک ها، گفتاردرمانگر به کودک کمک می کند تا صداهای گفتاری را با گوش خود بشنود. به عنوان مثال، گفتاردرمانگر ممکن است از کودک بخواهد که صداهای گفتاری را در یک نوار صوتی بشنود و سپس سعی کند آنها را تقلید کند.
- تکنیک های تصویری: در این تکنیک ها، گفتاردرمانگر از تصاویر یا حرکات بدنی برای کمک به کودک در تولید صداهای صحیح استفاده می کند. به عنوان مثال، گفتاردرمانگر ممکن است از کودک بخواهد که یک توپ را به هوا پرتاب کند تا صدای “پ” را تولید کند.
بیشتر بخوانید :